دود شدنسرمایه یکعمر بازاریان تنها با یک جرقه
بازار بزرگ تهران به عنوان قلب تپنده اقتصاد پایتخت شناخته میشود، اما فرسودگی بافت آن موجب نگرانیهایی شده است. بازار بزرگ تهران از جمله مکانهایی است که برای همه نامآشناست و شاید حداقل برای یکبار هم که شده گذر هر فردی به آنجا خورده است، بیشتر مردم بر این باورند که این بازار به عنوان قلب تپنده اقتصادی پایتخت و حتی سایر شهرهای دیگر است.
معماری بازار ۱۵ خرداد جنبه تاریخی دارد و از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. همچنین در زمان ناصرالدین شاه بود که ورودی اصلی به نام بازار بزرگ بنا شد و حتی ورودیهای دیگر در این دوره سازماندهی شدند. در این دوره، ساخت و سازهای زیادی در بازار تهران صورت گرفت و بعد از آن تعداد راستههای بازار بیشتر و بیشتر شد.
اما این بنای تاریخی چندسالی است که مشکلاتی را هم با خود همراه دارد، برخی از کارشناسان شهری بر این باورند که آن چیزی که منطقه ۱۲ را از تمامی مناطق بیست و دو گانه شهر تهران متمایز میکند؛ وجود بازار در قلب آن است، به همین دلیل است که این منطقه با مشخصات و ویژگیهایی که دارد در تمام ارکان جامعه نقش دارد، البته یکی از مشکلات بازار تهران فرسودگی ساختمانها و بناهای آن است که وجود معابر تنگ، باریک و فرسودگی ساختمانها و بناها یکی از بزرگترین معضلات بازار تهران شناخته میشود حال با توجه به آتش سوزیهای اخیری که در مجموعه بازار و پیرامون آن ایجاد شد.
حوادثی همچون آتشسوزی میتواند در کسری از ثانیه هویت تاریخی و ملی بازار تهران و جان بسیاری از کسبه و مردمی را که جهت خرید و گشت و گذار به بازار رفتهاند، به خطر اندازد و این درحالی است که فاجعه مذکور از لحاظ حجم خسارات جانی، مالی و روانی شاید بتواند آسیبی صدها برابر بیش از حادثه دلخراش آتشسوزی پلاسکو به همراه داشته باشد و اینبار مردم ایران در سوگ صدها و شاید هزاران نفر از هموطنان خود خواهند نشست.
چنانچه از ساختمانهای قدیمی و فرسوده بازار تهران و سنگاندازیهایی که میراث فرهنگی برای بازسازی این ساختمانها دارد، چشمپوشی کنیم، اما نمیتوانیم از نوع سیمکشیهایی که عین کلاف سر در گم به هم پیچ خوردهاند، بگذریم. بازار تهران پر است از سیمهای درهم که مثل کلاف بهم پیچ خوردهاند. یک جرقه میتواند در کسری از زمان سرمایه یک عمر بازاریان را دود کند؛ اما چرا سالهاست که این مورد رها شده و کسی به آن توجهی نمیکند؟
فعالان بازار میگویند اصلاح سیمکشی ساختمانهای بازار مثل هزار موضوع دیگر راه حل دارد و بازاریها در نشستهای مختلف بارها پیشنهاد دادهاند که با هزینه شخصی خودشان از فاجعهای که در کمین بازار و سرمایه مردم است، جلوگیری کنند، اما اداره برق و وزارت نیرو گوش شنوا و روی خوشی به بازاریان نشان ندادهاند. در همین مورد نایب رئیس اتاق اصناف تهران به «اقتصادنیوز» گفته است: اداره برق تهران و وزارت نیرو در اتفاقات پرخطری که در کمین بازار تهران بیتقصیر نیست. متاسفانه در حالی به این بمب ساعتی بیتوجهی میشود که بخشی از اقتصاد کشور در بازار تهران رقم میخورد و روزانه یک و نیم میلیون نفر جمعیت در این منطقه تردد میکنند.
محمدرضا فرجی ، نایب رئیس اتاق اصناف تهران با اشاره به وضعیت نامناسب سیمکشی برق در بازار تهران گفت: بیشک اداره برق امکان تامین هزینه سنگین لازم برای تعمیر سیمکشی برق بازار تهران را ندارد. این در حالی است که در بسیاری از نشستها اعلام شد که خود بازاریان هزینه این تعمیرات را به عهده بگیرند و هرچه زودتر نسبت به بهبود وضعیت بازار اقدام کنند، اما متاسفانه به دلایل نامعلومی هر بار شاهد مخالفت اداره برق محدوده بازار هستیم.
فرجی ادامه داد: با توجه به پیگیری و جلسات متعددی که در رابطه با چالش برق بازار تهران با مسئولان مربوطه انجام شده، بازاریها و پاساژهای واقع در محدوده بازار موافق تعمیر سیستم برق کشی با هزینه شخصی خود هستند. توصیه ما این است که بازاریان از جیب خود هزینه لازم برای بازسازی و سیمکشی برق بازار تهران را تامین کنند و در نهایت وزارت نیرو این هزینه را در قبوض آنها جبران کند. همچنین میتوان در رابطه با مالیات و عوارض نیز این هزینه از جیب رفته را برای بازاریان جبران کرد.
فرجی با اشاره به سهم بالای میراث فرهنگی در وضعیت بد این بنا گفت: ایران کشوری غنی از آثار میراث فرهنگی است، اما حفظ و نگهداری آنها دغدغهای همیشگی بوده چراکه ارزش این میراث در ایران به درستی تعریف نشده است. متاسفانه میراث فرهنگی برخلاف سایر کشورها قوانین عجیبی در ترمیم و بازسازی بناهای قدیمی دارد. یکی از مشکلات جدی بازار تهران نیز دخالت وزارت میراث فرهنگی در مسائل مربوط به آن است.