مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان صرفه جویی در مصرف انرژی

صرفه جویی در مصرف انرژی یکی از چالش های مهم جهان امروز است. در سال های اخیر، افزایش نگرانی ها در خصوص تبعات زیست محیطی مصرف انرژی و گرم شدن کره زمین، اهمیت این موضوع را دوچندان کرده است. از سوی دیگر سهم بخش ساختمان در مصرف انرژی کشورها قابل توجه است، و به همین دلیل، در چند دهه اخیر، در اکثر کشورهای صنعتی، اقدامات اساسی در زمینه اصلاح الگوی مصرف، با استفاده از ابزارهای مختلف از جمله تدوین مقررات و ضوابط، صورت گرفته است
در کشور ما نیز، بخش ساختمان حدود ۴۰ درصد از کل مصرف انرژی را به خود اختصاص می دهد. متأسفانه با این وجود، اقدامات انجام شده در سال های اخیر اثربخشی مورد انتظار را در کاهش مصرف انرژی بخش ساختمان نداشته است و رشد مصرف. همچنان روند افزایشی نگران کننده ای دارد. بدیهی است که تداوم این وضعیت، تبعات اقتصادی و زیست محیطی جبران ناپذیری برای کشور به دنبال خواهد داشت نجر به کشور های صنعتی به روشنی لازمه تدوین ضوابط و مقررات منطبق با شرایط موجود در هر کشور را آشکار می سازد. در همین راستا، در سال ۱۳۷۰، اولین ویرایش مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان، تحت عنوان صرفه جویی در مصرف انرزی تدوین گردید که بخش اعظم آن ضوابط طراحی عایق کاری حرارتی پوسته خارجی ساختمان بود. متأسفانه به دلیل عدم وجود آمادگی لازم در جامعه مهندسی ساختمان، ضوابط تعیین شده در این ویرایش، در اکثر پروژه های ساختمانی، اعم از دولتی و خصوصی، نادیده گرفته شد. با توجه به این موضوع، در سال ۱۳۷۸، جلد اول راهنمای این مبحث تهیه گردید و در آن اصول کلی عایق کاری حرارتی ساختمان مطرح شد.
در ادامه، در سال ۱۳۸۱، ویرایش دوم مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان تهیه و ابلاغ گردید. در این ویرایش، علاوه بر پوست خارجی، تاسیسات مکانیکی و روشنایی ساختمان نیزه هر یک در فصلی جداگانه مطرح شدند، و توصیه هایی نیز برای طراحی ساختمان ارائه گردید. از طرف دیگر، در گروه بندی ساختمان ها، علاوه بر کاربری، عوامل دیگری نظیر نیاز انرژی سالانه نیز مد نظر قرار گرفت. همچنین برای یکسان سازی داده های فنی در خصوص مصالح و فراورده های ساختمانی مورد استفاده در پوسته خارجی ساختمان، ضرایب هدایت حرارت و مقاومت های حرارتی مورد نیاز در طراحی و محاسبات نیز به پیوست ارائه گردید اکنون، در ویرایش حاضر مبحث نوزدهم، مسایل تریر مورد نظر قرار گرفته است
ساده سازی مشن مبحث تا حد امکان – گسترش حوزه شمول و ساده سازی راه حل های تجویزی
– ارائه راهنمایی های لازم جهت تسهیل و یکسان سازی روش محاسبات طراحی عایق کاری
حرارتی پوسته ساختمان مطابق با ضوابط مبحث ۱۹ء – تکمیل داده های حرارتی مربوط به مصالح و فراورده های مورد استفاده در ساخت و ساز فعلی کشور و همچنین فراورده های نوینی نظیر شیشه های دوجداره با پوشش های خاص، پنجره های یو پی وی سی و آلومینیوم گرماشکن و – که جهت بهبود عملکرد حرارتی پوسته خارجی ساختمان قابل استفاده هستند؟ – افزودن پیوست جامعی در رابطه با سایدبان های مناسب برای شهرهای مختلف کشور – افزودن اطلاعات فنی و مقادیر عددی مورد نیاز برای محاسبه انواع پل حرارتی در پوسته ساختمان – تکمیل و ساده سازی فصل مربوط به تأسیسات مکانیکی و تأکید بر مواردی نظیر کاربرد سیستم های کنترل و برنامه ریزی – تکمیل و ساده سازی فصل مربوط به سیستم روشنایی و تأسیسات الکتریکی
امید است، با رفع ابهامات موجود در ویرایش قبلی. و ارائه اطلاعات تکمیلی مورد نیاز، زمینه اجرایی شدن این مبحث در ساخت و ساز کشور، خصوصا در پروژه های دولتی، بیش از پیش فراهم گردد.
بدیهی است ضوابط در نظر گرفته شده در این ویرایش، همچنان با مقررات وضع شده در کشورهای صنعتی فاصله دارد. امید است در آینده ای نه چندان دوره برای نیل هر چه بیشتر به استانداردهای مطرح جهانی در زمینه مصرف انرژی، گام های لازم برداشته شود که به نظر می رسد اهم اقدامات در این زمینه اشاعه فرهنگ پایداری، ساختمان های سبز، سیستم های هوشمند، کاربرد انرژی های تجدید پذیر، سیستم های نوین تهویه و تعمیم برچسب انرژی به تمامی فراورده ها و تجهیزاتی است که در راستای بهینه سازی مصرف انرژی در ساختمان مورد استفاده قرار می گیرند
کمیته تخصصی مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان